იღბლიანი 13
უკანასკნელი წელიწადი საკმაოდ მდიდარი იყო მოვლენებით, ბევრი საინტერესო ფაქტიც მოხდა. მოგრამ ყველაზე მეტად ის 13-ით დაგვამახსოვრდა.
წლების მანძილზე 13 გარკვეულ მისტიკურ ელფერს ატარებს და უიღბლობის სიმბოლოდაც იქცა ნებისმიერ სფეროში მოღვაწე ადამიანებისათვის. ამ საკითხში ფეხბურთიც არ არის გამონაკლისი. ცრურწმენები აქ დიდი ხანია გაბატონებულია. ბევრი მოთამაშისათვის მაისურზე დატანილი ნომრის არჩევა კარიერის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მომენტია. ზოგს ეშინია 13-ის, ზოგი კი მას მთელს თავის წარმატებას უკავშირებს.
გთავაზობთ რამოდენიმე საინტერესო ფაქტს, რომლებიც 13-ს უკავშირდება.
ისტორიული ექსკურსი
ფეხბურთელებისათვის ნომრების მინიჭება, ისევე როგორც თვითონ ფეხბურთის იდეა რა თქმა უნდა ინგლისელებს მოუვიდათ თავში. თუმცა, ნუმერაციის დანეგრვა მხოლოდ მეოცე საუკუნის პირველ ნახევარში მოხდა. ლონდონის “არსენალის” მწვრთნელმა ჰერბერტ ჩეპმენმა, რომელიც გამორჩეული ნოვატორი იყო, 1928 წლის 25 აგვისტოს ინგლისის ჩემპიონატის ერთ-ერთი შეხვედრაში საკუთარი ფეხბურთელები დანომრილი მაისურებით გამოიყვანა მოედანზე. ეს ექსპერიმენტი ერთჯერად ხასიათს ატარებდა და მხოლოდ 5 წლის შემდეგ გაგრძელდა. 1933 წლის ინგლისის თასის ფინალში “ევერტონსა” და “მანჩესტერ სიტის” შორის ორივე გუნდის ფეხბურთელები დანომრილი მაისურით წარდგნენ გულშემატკივართა წინაშე. ლივერპულელებს 1-დან 11-მდე ეცვათ, ხოლო “სიტის” ფეხბურთელებს 12-დან 22-მდე.
ნუმერაცია ინგლისში სავალდებულო 1939 წლიდან გახდა.
“მეთორმეტე მოთამაშე” მეცამეტე ნომრით
ყველა იცის, რომ გულშემატკივარს ხშირად მეთორმეტე მოთამშეს ეძახიან. თუმცა, არსებობს საინტერესო ვარაუდი, რომ ეს ტერმინი ევროპაში ამერიკიდან შემოვიდა. 1922 წელს ერთ-ერთი ამერიკული ფეხბურთის გუნდის მწვრთნელი ტრავმების ეპიდემიის გამო კრიტიკულ სიტუაციაში აღმოჩნდა, მას გუნდის დასაკომპლექტებლად მოთამშე არ ჰყოფნიდა. სპეციალისტი არ დაიბნა და გუნდის შემადგენლობაში დარჩენილი ვაკანტური ადგილი გულშემატკივარს დაუთმო. ტრიბუნებიდან ვინმე ჯონ ბაიბლი ჩამოვიდა, რომელმაც საბოლოო ჯამში გუნდს გამარჯვება მოუტანა. მას “მეოთერმეტე მოთამაშე” შეარქვეს. სწორედ ამ ფაქტის შემდეგ გახდა ეს ტერმინი აქტუალური გულშემატკივართან მიმართებაში.
თუმცა, რამოდენიმე ევროპული გუნდის გულშემატკივრები საკუთარ თავს მეცამეტე ნომრით აღნიშნავენ. როგორც ჩანს ბერძნული “პანაითინაიკოსის” და ინგლისური “რედიგნისა” და “ნორვიჩის” ფანებს ცრურწმენების არ სჯერათ.
ცამეტით ზურგზე
მიუხედავად იმისა, რომ ფეხბურთელთა უმრავლესობა 13-ს თავს არიდებს, არიან ისეთებიც, ვისაც ამ რიცხვის მისტიკური დატვირთვის ნაკლებად სჯერა.
ამის ნათელი მაგალითი გერმანიის ნაკრების ყოფილი კაპიტანი მიხაელ ბალაკია. შესანიშნავი ფეხბურთელი და ნამდვილი ლიდერი, რომელსაც ყოველთვის მცირე ნაბიჯი აკლდებოდა დიდი წარმატების მისაღწევათ. ბალაკი ორჯერ გახდა მსოფლიო ჩემპიონატის პრიზიორი (ვერცხლი 2002, ბრინჯაო 2006). ასევე გერმანელს 2008 წლის ევროპის ჩემპიონატის ვერცხლის მედალი აქვს მოპოვებული.
კიდევ ერთი გამორჩეული 13 ნომერი, “მანჩესტერ იუნაიტედის” ყოფილი ნახევარმცველი პარკ ჯი სუნია. საერთო ჯამში “ეშმაკებთან” ერთად მან 11 ტიტულის მოპოვება შესძლო. მათ შორის 2008 წლის ჩემპიონთა ლიგა და საკლუბო მსოფლიო ჩემპიონატი. გახდა პირველი აზიელი, ვისაც ოდესმე მანჩესტერული კლუბისთვის უკაპიტნია.
აღსანიშნავია, რომ კორეასა, იაპონიაშ და ჩინეთში 13 ბედნიერ რიცხვად ითვლება.
“ოქროს ბუცის” მფლობელი, მსოფლიოს ახალგაზრდული ჩემპიონატის საუკეთესო მოთამაშე – თომას მიულერი. ახალგაზრდა გერმანელს 13 ნომრიანი მაისურა მიხაელ ბალაკისგან ერგო. აღსანიშნავია, რომ მიულერი 13 სექტემბერს არის დაბადებული. მაგრამ ეს მას ხელს არანაირად არ უშლის წარმატებულ საფეხბურთო კარიერაში.
კიდევ ერთი “13-ნომრიანი” გერმანელი – ლეგენდარული გერდ მიულერი. მსოფლიო ფეხბურთის ისტორიაში ერთ-ერთი საუკეთსო ბომბარდირის საყვარელი რიცხვი 13 იყო.
2006 წლის მსოფლიო ჩემპიონი. “სკუადრა აძურას” განუმეორებელი მცველი ალსეანდრო ნესტაც ღირსეულად ატარებდა საყვარელ 13 ნომერს. ბევრი მის ხშირ ტრავმებს სწორედ არჩეულ სათამაშო ნომერს უკავშირებდა, მაგრამ ნესტას არასდროს არ გასჩენია მისი შეცვლის სურვილი.
ცამეტ რიცხვში დაბადებულები
ბუნებრივია, რომ საფეხბურთო სამყაროში უამრავი მნიშვნელოვანი ფიგურაა, რომელიც 13-ში დაიბადა. მათ შორის არიან: რენატ დასაევი, ალან შირერი, ფაბიო კანავარო, კარლეს პუიოლი, პიერლუიჯი კოლინა.
კამათი ამ თემასთან დაკავშირებით დაუსრულებლად შეიძლება. როგორც ყოველთვის, ორივე მხარეს უამრავი არგუმენტი ექნება თავისი სიმართლის დასამტკიცებლად. თუმცა, ერთი ცხადია. ფეხბურთში ისტორია ნომერი კი არა, არამედ ნომრის მფლობელი ქმნის.
