ფეხბურთი – ბავშვობასთან დაკავშირებული საუკეთესო მოგონება
ბევრი ჩვენგანისთვის ფეხბურთი ერთ-ერთი ის მთავარი რამაა, რომელიც ბავშვობასთან და შემდგომ ცხოვრებასთან პირდაპირ კავშირშია. ამ მოსაზრებას ყველა მკითხველი თუ არა, მისი უმეტესობა მაინც დაეთანხმება. მეტიც, ბევრისთვის ფეხბურთი მინიმუმ ათ წლამდე ერთადერთი გართობა იქნებოდა. აბა, ეზოში მეგობრებთან ერთად ბურთის გაგორებაზე უკეთესს იმ ასაკში, ალბათ, ვერაფერს წარმოვიდგენდით. მობილური ტელეფონი ერთეულებს თუ ექნებოდათ, კომპიუტერზე საუბარი კი ზედმეტია. მნიშვნელობა არ აქვს, კარგად ვთამაშობდით თუ ცუდად, ე.წ. „კაპიტნები“ ჩვენთვის ადგილს ყოველთვის გამონახავდნენ. არსებული სტერეოტიპის მიხედვით, შედარებით მსუქანი მოთამაშე მარადონას ან რონალდოს ნიჭით დაჯილდოვებული თუ არ იყო, სამწუხაროდ, სურვილის მიუხედავად, კარში ჩადგომა უწევდა (ფრაზა „ან ყველაფერი, ან არაფერი“ ამ სიტუაციას ყველაზე კარგად აღწერს). კარში დგომასაც თავისი პლიუსები ჰქონდა. მაგალითად, შეგეძლო დაგემტკიცებინა, რომ სასარგებლო ფეხბურთელი იყავი ან ძალიან კარგი მეკარე. თუმცა, გასათვალისწინებელი ისიც იყო, რომ პირველივე კარგი სეივის შემდეგ თავი ოლივერ კანად ან ჯანლუიჯი ბუფონად არ გეგრძნო, რადგან შემდეგომ, შეცდომის დაშვების შემთხვევაში, მოტივაციას დაკარგავდი და ივერვიულებდი. აი, ასაკით გაცილებით უფროსების თამაშის ყურება კი როგორც სიამოვნება, ასევე იმედგაცრუება იყო. ერთი მხვრივ, ეზოს ან სკოლის დონეზე ძალიან დაძაბულ მატჩს უყურებდი, მეორე მხვივ, ამ პროცესში ჩართული მხოლოდ მაშინ იყავი, თუ ბურთი სადმე შორს აღმოჩნდებოდა და ორივე გუნდი მთლიანი შემადგენლობით მის მოტანას გთხოვდა. ეს თხოვნა სწრაფად უნდა შეგესრულებინა, რათა მათ თვალში ამაღლებულიყავი, რაც თამაშის მცირე შანსს მაინც მოგცემდა. გული, ალბათ, მაშინ გწყდებოდათ, როდესაც ვინმე თამაშს გპირდებოდათ, თუმცა მატჩის დამთავრებისთანავე მიდიოდა, თქვენ კი ან მარტო რჩებოდით, ან მეგობრებთან ერთად ბურთის ძებნა გიწევდათ. ბურთი საერთოდ ცალკე პრობლემა იყო. ოცი კაციდან იგი ერთ-ერთს მაინც თუ გააჩნდა, მთელი დღის განმავლობაში გარეთ ყოფნა გარანტირებული იყო. უსიამოვნო მხოლოდ ის თუ იყო, ამ ოცი კაციდან ის ერთადერთი სწორედ შენ იყავი – ყოველთვის ბურთის იდეალურ მდგომარეობაში დატოვებაზე დარდობდი და როცა მისი გაბერვის დრო დგებოდა, დამატებითი „პროცედურების“ გავლა გიწევდა. საინტერესო ისიც იყო, თუ ვინ რამდენს კენწლიდა. აქაც, რა თქმა უნდა, ნიჭით ერთეულები თუ გამოირჩეოდნენ, თუმცა, ვაღიაროთ, რომ დღეს თითქმის ყველა სხვა საქმიანობითაა დაკავებული და ფეხბურთთან შეხება, ამ მხვრივ, არ აქვს, თორემ, ფეხბურთელობაზე, შეიძლება, დღესაც კი ვოცნებობდეთ. სხვა და ყველაზე მნიშვნელოვანი პრობლემა ისიც იყო, თუ სად გვეთამაშა. დღეს ამის პრობლემა არ არსებობს, ყოველ უბანში მინიმუმ სამ ხელოვნურ საფარიან სათამაშო მოედანს იპოვით. ადრე კარიც კი არ იყო, რაც ქვების პოვნას ან კედელზე ხაზების დახატვას საჭიროებდა.
თამაშზე მგონი საკმარისად ვისაუბრეთ, ახლა უშუალოდ ყურებაზე გადავიდეთ. ეზოში ან სკოლაში მეგობრებთან ერთად ნაყოფიერი თამაშის შემდეგ საღამოს მისი ყურების დროც დგებოდა. პარალელურად იმაზეც ვფიქრობდით, რომ მეორე დღეს სკოლაში წასვლა გვიწევდა და, შესაბამისად, ადრე ადგომაც, რის გამოც მშობლები, დიდი ალბათობით, მაქსიმუმ პირველი ტაიმის ყურების საშუალებას გვაძლევდნენ, მეორე დღეს, ანგარიშის არცოდნის შემთხვევაში, სკოლაში ადრე მივდიოდით, რათა ფეხბურთის „მცოდნე“ ბავშვებისგან განვლილი შეხვედრის ანგარიში გაგვეგო. კლასში ბევრი ფეხბურთის მაყურებელი თუ სწავლობდა, თითქმის ყველა მასწავლებელს ორმაგი სამუშაოს შესრულება და მათი დაწყნარება უწევდა. კამათი გაკვეთილების დაწყების წინ იწყებოდა, დასვენებაზე და უშუალოდ გაკვეთილებზე გრძელდებოდა და სასწავლო დღის დასრულების შემდგომ სრულდებოდა. თუ ბოლო წლებში ერთმანეთს „ბარსას“ ან „რეალს“ ადარებენ, ადრე არჩევანი გაცილებით დიდი იყო. ხან „ბარსა“ „მილანის“ შედარებას იწყებდნენ, ხან „რეალი“ „იუვენტუსის“… ის, რომ თუნდაც იტალიურ კლუბებს ბევრი გულშემატკივარი ჰყავს, უმეტესწილად, სწორედ ამ გუნდების გასულ წლებში მიღწეული წარმატებაა. დღეს რთულია, 8-9 წლის ბავშვის წარმოდგებნა, რომელმაც ფეხბურთის ყურება ახლა დაიწყო და იტალიური ფეხბურთის საუკეთესო პერიოდის შესახებ გაეგოს. არადა, ერთ დროს მსოფლიოს საუკეთესო საფეხბურთო ლიგას თავისი ხიბლი ჰქონდა. ტელევიზორში სერია ა-ს მატჩების ნახვა ერთი სიამოვნება იყო. მოკლედ რომ ვთქვათ, ამდენი ვარსკვლავის ფონზე, ყველას სხვადასხვა ფავორიტი ჰყავდა, რაც საკმაოდ საინეტერესო კამათისა და დისკუსიის საგანი ხდებოდა. წარმოიდგინეთ, პატარა ბიჭები, რომლებიც თვლიან, რომ ფეხბურთში ჩახედულები არიან და ერთმანეთისთვის ამა თუ იმ ფეხბურთელის ან გუნდის სიძლიერის დამტკიცებას ცდილობენ. მსგავს სიტუაციაში საკუთარი თავი ახლა რომ დავინახოთ, ალბათ, გაგვეცინება კიდეც. არადა, მატჩების გარჩევისას თავს ფეხბურთის ექსპერტებად წარმოვიოდგენდით და გვეგონა, რომ ამაში ბადალი არ გვყავდა. ორმაგად სასიამოვნო ამის გამო უფროსი თაობის წარმომადგენლებისგან კომპლიმენტების მიღება იყო, მაშინ თავს ნამდვილ საფეხბურთო გურუებად ვგრძნობდით. უფროსი თაობისგან ქართულ ფეხბურთზე ისტორიები მაშინაც გვესმოდა. ძველი თაობის ამ ისტორიების წყალობით ამაყები ვხვდებით, რადგან ოდესღაც ჩვენს ქალაქისა და ქვეყნის გუნდში მიხეილ მესხის, დავით ყიფიანის, ვიტალი დარასელიას და სხვა მაღალი დონის შემსრულებლები თამაშობდნენ, რომლებმაც მსოფლიო ფეხბურთის ისტორიაში თავისი კვალი სამუდამოდ დატოვეს. სამწუხარო მხოლოდ ისაა, რომ თბილისური კლუბის მსგავს წარმატებას ჯერ არ მოვსწრებივართ და ძალიან გაგვიხარდება, თანამედროვე ფეხბურთში გუნდი „ოქროს ბიჭების“ მიერ მიღწეული შედეგის 50%-ს მაინც თუ მიაღწევს. რამდენიმე წელიწადში კი ვხვდებოდით, რომ პროფესიონალი ფეხბურთელი ჩვენგან ვერ დადგებოდა, ამიტომაც, ცოდნის ხარჯზე, ჟურნალისტობაზე ან კომენტატორობაზე ოცნებაც გაჩნდა.
ბავშვობის ფეხბურთთან დაკავშირებული მოგონებები ფეხბურთელების და გუნდების პლაკატების დაგროვებასთანაც ასოცირდება. მახსოვს, როგორ გამიხარდა, როდესაც სკოლაში კლასელმა ორი პლაკატი მაჩუქა, რაც შემდგომ პატარა გატაცებადაც კი იქცა. განსაკუთრებით სასიხარულო იყო, როცა რომელიმე ჟურნალში საყვარელი მოთამაშის პლაკატი გხვდებოდა და შემდგომ ერთ-ერთი ოთახის კედელს ამშვენებდა.
სავარაუდოდ, ბევრს სპორტის ამ სახეობამ არასაფეხბურთო ცოდნაც მოგცათ. მაგალითად, უკვე ათი წლის ასაკში საფეხბურთო კლუბების წყალობით ბევრი ქვეყნის დედაქალაქი ვიცოდით. ამ მხვრივ გეოგრაფიაზე ზოგადი ცოდნის მოპოვებას სწორედ ფეხბურთს უნდა ვუმადლოდეთ. ვინც დამეთანხმება, ალბათ, იმასაც დაადასტურებს, რომ მეექვსე კლასში გეოგრაფიის შესავალში ნაცნობი ინფორმაციის წაკითხვით ამაყი დარჩა და საყვარელი თამაშიც გაიხსენა.
მსგავსი მიზეზების გამო მსოფლიოში სპორტის ყველაზე ცნობილი სახეობა ჩვენი ცხოვრების განუყოფელ ნაწილად იქცა. ფეხბურთს კიდევ არაერთი მსგავსი დადებითი მხარე აქვს, ყველას ერთ სტატიაში ნამდვილად ვერ ჩავტევთ… ამიტომაც, გიყვარდეთ ფეხბურთი!
