ეროვნული ჩემპიონატის უმაღლესი ლიგის გუნდების რაოდენობის გაზრდის საკითხი საკმაოდ ხმაურიან და აქტუალურ თემად იქცა. თემად, რომელსაც სხვადასხვა მხარე სხვადასხვანაირ ინტერპრეტაციას უკეთებს და შედეგად, საზოგადოება და გულშემატკივარი კვლავ არაინფორმირებული რჩება და გაუგებრობაშია.
თემის აქტუალურობიდან გამომდინარე, მის სიღრმეებში კიდევ ერთხელ ჩახედვა და დეტალების განმარტება, ვფიქრობთ, ურიგო არ იქნება. მას შემდეგ, რაც სფფ-მ კლუბებთან კონსულტაციების შემდეგ 16-გუნდიანი ჩემპიონატის პროექტი მოამზადა და წარადგინა, სამუშაო პროცესი პერმანენტულად მიმდინარეობს. კლუბები დამოუკიდებლადაც იკრიბებიან და მსჯელობენ, განიხილავენ ვარიანტებს თუ როგორი შეიძლება იყოს საქართველოს ჩემპიონატის ჩატარებისა და დაფინანსების პროექტი, რომელიც შესაძლოა იმ შემთხვევაში ამოქმედდეს, თუ განხორციელდება საფეხბურთო კლუბების ფინანსური მხარდაჭერის სახელმწიფო პროგრამა და ფუნქციონირებას დაიწყებს საქართველოს პროფესიული ფეხბურთის ლიგა.
ეს საკითხი სამთავრობო კომისიაზეც გავიდა და ქვეკომისიაშიც იქნა განხილული. შესაბამისად, პროცესის მიმდინარეობიდან გამომდინარე, ეს სპეკულაცია კი არა, რეალობაა. მეტიც, მთავრობასთან დასმული საკითხებიდან, ამაზე მსჯელობაც ჩვეულებრივ რეჟიმში მიმდინარეობს და კომისიას კონკრეტულად გაწერილი სამოქმედო გეგმა უნდა წარედგინოს.
თავდაპირველად, კლუბების ფინანსური დახმარების პროექტი გაწერილი იყო 12 გუნდზე, მაგრამ როცა გაჩნდა იმის იმპულსები, რომ საქართველოს მთავრობა უპრეცენდენტო დახმარებას გაუწევდა ქართულ ფეხბურთს, ჩემპიონატის 16-გუნდამდე გაზრდის თემა აქტუალური და „ცხელი“ გახდა. პროექტს ჰყავს მომხრეები და მოწინააღმდეგეები და ეს ნორმალური პროცესია. სწორედ, ამიტომაა ამდენი კამათი და სამუშაო შეხვედრა, რომ საბოლოოდ, საუკეთესო ვარიანტი შეიჩეს და მისი განხორციელება დაიწყოს.
ამ პროექტის დადებითი მხარე რამდენიმე ასპექტშია. უპირველესად, დასაქმდებიან ფეხბურთელები, მწვრთნელები და ფეხბურთში მოღვაწე სხვა ადამიანები. კლუბებს ექნებათ ვალდებულება ზედმიწევნით შეასრულონ ლიცენზირების მოთხოვნები, ჰყავდეთ ასაკობრივი გუნდები, ლიცენზირებული მწვრთნელები. ფაქტიურად, თითო კლუბში 100-150 ბავშვს მიეცემა საშუალება უფასოდ ივარჯიშოს…
ახლა, დეტალურად გავყვეთ და ციფრებით განვიხილოთ ყველა პერსპექტივა.
16-გუნდიანი ჩემპიონატის შემთხვევაში – კლუბის ვალდებულება იქნება ძირითადი გუნდის პარალელურად ჰყავდეს 5 ასაკობრივი გუნდი (U10, U13, U15, U17, U21), რომელთა რაოდენობა განვითარების ეტაპების პარალელურად უნდა გაიზარდოს და 9 გუნდამდე ავიდეს (U10, U11, U12, U13, U14, U15, U17, U19, U21).
უეფას სტანდარტის მიხედვით, თუ თითო ასაკობრივ გუნდში 20 ფეხბურთელი იქნება (რაოდენობა შეიძლება შეიცვალოს ქვეყანაში არსებული მოთხოვნებისდა მიხედვით, ანუ შეიძლება იყოს უფრო მეტი), საერთო ჯამში, ერთი კლუბის 5 ასაკობრივ გუნდში 100 ბავშვი და ახალგაზრდა ივარჯიშებს. შესაბამისად, 12-გუნდიანთან შედარებით, ამ შემთხვევაში 400-ით მეტი ასაკობრივი ფეხბურთელი გვეყოლება (1600). საერთო რაოდენობისა (16 კლუბის საერთო ჯამი) და ნამატის დათვლა კი, უკვე მარტივი არითმეტიკაა.
ამას დავუმატოთ გუნდის მომსახურე პერსონალი, მწვრთნელები… ანუ დასაქმებული ადამიანების რაოდენობა ლოგიკურად იზრდება. მიგვაჩნია, რომ ამ ადამიანების დასაქმება და მათი ქართული ფეხბურთის სამსახურში ჩაყენება საერთო საქმეა, სახელმწიფოებრივი და ამით ფეხბურთს და ქვეყანას მხოლოდ დავეხმარებით. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია რეგიონებში, სადაც უნდა დასაქმდნენ ის ადამიანები, ვინც აქტიური ფეხბურთიდან წავა და ფეხბურთში საქმიანობას გადაწყვეტს. ჩვენს ქვეყანაში კი, ასეთი ძალიან ბევრია. სფფ-ის მიერ განხორციელებული მწვრთნელთა ლიცენზირებისა და სხვადასხვა სასწავლო პროგრამების მეშვეობით, ბევრმა მიიღო განათლება, მაგრამ დასაქმებული ჯერაც არაა. სწორედ, ამ ადამიანებს უნდა დაეხმაროს ეს პროექტი.
პროექტში დეტალურადაა გაწერილი ფინანსური საკითხები – თუ როგორ შეიძლება გამოიყენონ კლუბებმა სახელმწიფოსგან მიღებული თანხა. ესაა, მაგალითად, საწვრთნელი შეკრებები, კლუბის ლიცენზირება, ბავშვთა ფეხბურთი, ეკიპირება და სხვა და სხვა… კლუბები თავად გადაწყვეტენ თანხების მიზნობრიობას; არავის აქვს უფლება, კლუბის შიდა მენეჯმენტში ჩაერიოს. მაგრამ ამ პროცესში მუდმივად უნდა განხორციელდეს სახელმწიფოს მონიტორინგი და კონტროლი. ვიმეორებთ, რომ ესაა კლუბების დახმარების პროექტი, რომელიც უნდა იყოს სტარტი – პირველ ეტაპზე, ფეხზე უნდა დავაყენოთ უმაღლესი და პირველი ლიგა. პროექტის ავტორებისა და სპეციალისტების აზრით, შესამჩნევი პროგრესი, დაახლოებით, 2 წელში იქნება სახეზე.
სფფ-სთან მიმართებაში, ტერმინ „სპეკულაციასთან“ ერთად, გაჟღერდა ისიც, რომ ქართული ფეხბურთის მმართველი ორგანო მხოლოდ თეზისებით შემოიფარგლება და განვითარების არანაირი პროექტი არ გააჩნია. საკითხს ძალიან მარტივად მივუდგეთ და განვმარტოთ: ფეხბურთის განვითარების სახელმწიფო პროგრამა და სტრატეგია 2-3 დღეში არ იწერება. მის განხორციელებაში კი, უდიდესი როლი უნდა ჰქონდეს სახელმწიფოს, ვინაიდან სახელმწიფო პროგრამა ითვალისწინებს – 1) დიდი ინფრასტრუქტურული პროექტების განხორციელებას, რომელსაც სახელმწიფოს გარდა ვერავინ მოერევა;
2) საგადასახადო საკითხებს, რომელიც სახელმწიფოს ჩარევის გარეშე ასევე ვერ მოგვარდება;
ამ შემთხვევაში, სფფ მხოლოდ საფეხბურთო საკითხებით შემოიფარგლება. მომზადებული და განსახილველად წარდგენილია„საკლუბო ფეხბურთის ფინანსური მხარდაჭერის“ პროექტი (იხილეთ სრულად – http://gff.ge/GFF.aspx?newid=3036). ამას გარდა, სფფ-ში არის 400-გვერდიანი ინფრასტრუქტურის განვითარების პროექტი, რომელიც უეფასთან და ერთ-ერთ ინგლისურ კომპანიასთან ერთად გაკეთდა და რომლის პირველი ნაწილი გასაცნობად სამთავრობო კომისიათან არსებულ ქვეკომისიაშია გაგზავნილი, თუმცა, ჯერჯერობით მას არანაირი რეაგირება არ მოჰყოლია.
ასე რომ, სწორედ ამ ყველაფერის ერთობლიობამ უნდა შეკრას და შექმნას ფეხბურთის განვითარების სახელმწიფო პროგრამა და ამ მიზანს ემსახურება სამთავრობო კომისიის შექმნა, სადაც ყველა მხარე აქტიურად უნდა იყოს ჩართული.
ის პროექტი კი, რომელიც საბოლოო და სრულყოფილი სახით სამთავრობო კომისიას ქვეკომისიამ უნდა წარუდგინოს, სპორტის სამინისტროს ვერსიით 5-წლიანი უნდა იყოს და საბოლოო ჯამში, გუნდები კერძო უნდა გახდეს. რასაკვირველია, ამაში ცუდი არაფერია, თუმცა, არის ერთი არცთუ უმნიშვნელო დეტალი. საბოლოოდ, კლუბები კერძო გახდება, მუნიციპალური თუ ნახევრად კერძო, ამას ნებისმიერ შემთხვევაში ბაზარი დაარეგულირებს. არ არსებობს მსოფლიოში ასეთი პრეცენდენტი, რომ სადმე ყველა გუნდი აუცილებლად კერძო უნდა იყოს. ამის არც მოთხოვნა არსებობს და არც აუცილებლობა და გავიმეორებთ, რომ ეს ყველგან მხოლოდ ბაზრის მეშვეობით რეგულირდება. არსებობის საშუალება ყველა ტიპის გუნდს უნდა ჰქონდეს – კერძოსაც, მუნიციპალურსაც, ნახევრად კერძოსაც და ა.შ.
დღევანდელ ევროპაში, ინფრასტრუქტურულად და საფეხბურთო თვალსაზრისით ერთ-ერთი ყველაზე განვითარებული ქვეყანა გერმანიაა, სადაც თითქმის არ არსებობს 100 პროცენტიანი კერძო დაფინანსების კლუბი. ყველა შემთხვევაში, კლუბის დაფინანსებაში ჩართულები არიან ადგილობრივი მუნიციპალიტეტები და მერიები. გერმანიის მოდელმა ფინანსური, სპორტული და სოციალური თვალსაზრისით იმდენად გაამართლა, რომ ევროპული ქვეყნების დიდი ნაწილი მის დანერგვას უკვე იწყებს. მაგალითად, განხორციელება დაიწყო შვედეთმა. ინგლისის პარლამენტში კი, შესულია კანონპროექტი, რომელიც ამ სისტემის განხორციელების საშუალებას მისცემთ.
რაც შეეხება უეფას, სფფ-ისა და სახელმწიფოს შეთანხმებებს სხვადასხვა პროექტების განვითარებასთან დაკავშირებით, ეს ამბავი ახალი არავისთვისაა. არის პროექტები, რომლებსაც სფფ უეფასთან ერთად დამოუკიდებლად ახორციელებს, მაგრამ მასშტაბურ პროექტებში სახელმწიფოს მონაწილეობა ძალიან მნიშვნელოვანია. მაგალითისთვის დავასახელებთ 2017 წლის უეფას 19-წლამდელთა ევროპის ჩემპიონატს, რომლის მასპინძლობაზე განაცხადი ჩვენ უკვე შეტანილი გვაქვს. სწორედ, სახელმწიფოს ჩართულობით უნდა მოწესრიგდეს ინფრასტრუქტურა და სტადიონები. სფფ-მ კი, როგორც წესი, უნდა უზრუნველყოს ტურნირის მენეჯმენტი და ორგანიზება.
დასასრულს, კიდევ ერთხელ განვმარტავთ, რომ სფფ ფეხბურთის განვითარების სახელმწიფო პროგრამასა და სტრატეგიას მარტო ვერ შეიმუშავებს, ვინაიდან ეს უამრავ თანხასთანაა დაკავშირებული და სახელმწიფოსა და შესაბამისი სტრუქტურების გარეშე მისი განხორციელება შეუძლებელია.
სამთავრობო კომისიაში ლაპარაკი და მუშაობა მიმდინარეობს რამდენიმე მართლაც ძალიან სერიოზულ და აუცილებელ საკითხზე; მაგალითად, როგორიცაა კლუბების ფინანსური მხარდაჭერა და ინფრასტრუქტურული პროექტები, რომლებიც დღეს შეიძლება განხორციელდეს და უზარმაზარ თანხებთანაც არ არის დაკავშირებული. დღესდღეობით, ეს ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხებია. კლუბების ფინანსური მხარდაჭერის დადებითი მხარეები რომ სარგებელს ბევრი თვალსაზრისით მოიტანს, ეს ნათელია და ვიმედოვნებთ, ამჯერად მაინც გაკეთდება საქმე საქმისთვის და საერთო ინტერესებიდან გამომდინარე, პირადი ამბიციების დროებით გვერდით გადადებას ყველა შეძლებს.
სფფ-ის პრესსამსახური
