საქართველომ საფრანგეთს დაგეგმილი გამარჯვება არ გაატანა

2014 წლის მსოფლიოს ჩემპიონატის შესარჩევი ციკლის I ჯგუფის მატჩში საქართველომ “დინამო არენაზე” საფრანგეთის ნაკრებს უმასპინძლა. შეხვედრა დაძაბული გამოდგა და ის უგოლო ფრით დასრულდა, 0-0.

მატჩი დაბალ ტემპში, ფრანგების უპირატესობით დაიწყო. იმთავითვე აშკარა იყო, რომ ქართველები ფონს გასვლას კონტრშეტევებით ეცდებოდნენ, თუმცა საწყის წუთებში ფრანგები შეტევაზე მწვავედ არ გადმოდიოდნენ და არც სწრაფ გოლზე ჰქონიათ აქცენტი გაკეთებული. პირველი სახიფათო ეპიზოდი უეფას მიერ საუკეთესო ფეხბურთელად დასახელებულმა ფრანკ რიბერიმ შექმნა, როცა რამოდენიმე მეტოქეს გვერდი აუარა და საქმე კარში დარტყმამდეც მიიყვანა, მაგრამ მიზანმა უმტყუნა. პირველ ნახევარში სახიფათო მომენტების დეფიციტი იყო, თუმცა მეორე ტაიმში, ამ მხრივ, სიტუაცია გამოსწორდა და გუნდებმა ერთმანეთს შედარებით მაღალი ტემპი შესთავაზეს. ქეცბაიამ შესვენების შემდეგ კობახიძეს, ანანიძესა და ოქრიაშვილს პოზიციები შეუცვალა, რამაც მეტოქე ერთი ორად დააბნია. საქართველოს ნაკრები ფრანგთა ნახევარზე უფრო ორგანიზებულად და დამაჯერებლად მოქმედებდა. 50-ე წუთზე დაწინაურებაც შეგვეძლო: შეტევის მარჯვენა ფლანგზე ოქრიაშვილმა ბურთი მკერდით გელაშვილს დაუგდო, თვითონ კი საჯარიმოს მიუახლოვდა, თავის მხრივ, “ყარაბაღის” ფორვარდმა ბურთთან კობახიძე დატოვა, რომელმაც საჯარიმოში შეაღწია, ბურთი ოქრიაშვილს გადააწოდა, ამ უკანასკნელმა ერთი შეხებით დაარტყა, ბურთი ლორისმა მოიგერია, დამატებაზე თორნიკემ ორ ფრანგ მცველს დაასწრო და კვლავაც დაარტყა, თუმცა ბურთი ამჯერად ძელს მოხვდა. ამ მომენტმა ფრანგებზე ფსიქოლოგიურად ცუდად იმოქმედა. მათ თამაშში არაერთხელ ტექნიკურმა წუნმაც იჩინა თავი. ქართველები შეტევაზე გადასვლას კვლავ კონტრშეტევებით ცდილობდნენ, თუმცა ზოგჯერ ძალა არ ჰყოფნიდათ, ზოგჯერ კი მარტო მყოფ ფეხბურთელს პარტნიორები ვერ ეხმარებოდნენ. თუმცა ქეცბაიას ამ ტაქტიკამ ნელ-ნელა უფრო გაამართლა, რადგან საფრანგეთს გოლის გასატანად დიდი ძალებით უხდებოდა შეტევაზე გადასვლა, დაცვა კი, შესაბამისად, უსუსტდებოდათ. 68-ე წუთზე ევრამ შეტევის მარცხენა ფლანგიდან ჟინიაკის მისამართით მოახერხა ჩაწოდება, თუმცა გრიგალავამ საქმე დარტყმამდე არ მიიყვანა. არ შეიძლება, არ აღინიშნოს ქართველთა კაპიტნის, ჯაბა კანკავას საუცხოო თამაში მთელი მატჩის განმავლობაში, რომელიც კონკრეტულ სიტუაციებში სწრაფად და სწორად მოქმედებდა. ფრანგები შეტევებს კიდევ უფრო ამწვავებდნენ და 84-ე წუთზე მათ მიერ კარგად გათამაშებული კომბინაცია ფრანკ რიბერის უძლიერესი დარტყმით დასრულდა, რომელიც გიორგი ლორიამ მოიგერია. 91-ე წუთზე მოედნის ცენტრში ელგუჯა გრიგალაშვილის შეცდომას ჩვენი კარის მიმართულებით მწვავე შეტევა მოჰყვა: ვალბუენამ ბურთი მარტოდ მყოფ ჟირუს ჩაუწოდა, რომელმაც თავით დაარტყა, მაგრამ ლორიამ სასწაულებრივი რეაქცია გამოავლინა და ბურთი კუთხურზე გადააგდო. კუთხურის გათამაშების შემდეგ, რიბერის ჩაწოდებულს თავით სანია გამოეხმაურა, რომლის არანაკლებ სახიფათო დარტყმა კვლავაც ლორიამ მოიგერია. ბოლო წუთები საქართველოს ნაკრებმა შეტევაში გაატარა, თუმცა უშედეგოდ. მატჩის თურქ არბიტრს, ფირათ აიდინუსის კი ისღა დარჩენოდა, რომ შეხვედრა დაესრულებინა, 0-0.

ამგვარად, საქართველოს საფრანგეთს სერიოზული წინააღმდეგობა გაუწია და რაც მთავარია, ფრანგებს გეგმები აურია. მართალია, საქართველოს ნაკრები ჯგუფში კვლავაც მეოთხე ადგილს იკავებს, თუმცა უშუალო მეტოქე ფინეთთან სხვაობას ერთ ქულამდე ამცირებს. სამშაბათს, 21:00 საათზე კი “დინამო არენაზე” მის დამარცხებას შეეცდება.

მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი ციკლი
საქართველო 0-0 საფრანგეთი
I ჯგუფი

საქართველო: ლორია, ლობჟანიძე, გრიგალავა, კაშია, ამისულაშვილი, ხუბუტია, კანკავა, კობახიძე (გრიგალაშვილი 60′), გელაშვილი (დვალიშვილი 79′), ანანიძე (თარგამაძე 69′), ოქრიაშვილი.
მთავარი მწვრთნელი: თემურ ქეცბაია.

საფრანგეთი: ლორისი, სანია, კოსიელნი, აბიდალი, ევრა, გილავოგი (ნასრი 78′), სისოკო, რიბერი, ვალბუენა, ჟირუ, ბენზემა (ჟინიაკი 62′).
მთავარი მწვრთნელი: დიდიე დეშამი.

გაფრთხილებები: ოქრიაშვილი 37′, ლორია 87′.
მთავარი მსაჯი: ფირათ აიდინუსი (თურქეთი).

ქართველებზე შეყვარებული რუსი კომენტატორი

„ნტვ-პლუსის“ სპორტულმა რედაქციამ თავისი კომენტატორების ინტერვიუები შემოგვთავაზა. მათ შორის იყო ქართველებისა და ქართული ფეხბურთის მიმართ სიმპათიით განწყობილი ჟურნალისტი მიხაილ მელნიკოვი, რომელმაც ამ ინტერვიუშიც ისაუბრა თბილისის „დინამოსა“ და კოტე მახარაძის შესახებ. აღნიშნული ინტერვიუს მონაკვეთებს Fanebi.com-ის ფეისბუქის გვერდი პერიოდულად აქვეყნებდა, ახლა კი ჩვენი ინტერნეტ-პორტალი უფრო ვრცლად გთავაზობთ მიშა მელნიკოვის აზრს „დინამოსა“ და ლეგენდარულ კოტე მახარაძეზე.

— როდის შეგიყვარდათ თბილისის „დინამო“ – 1981 წელს თუ მანამდე?
— არა, მანამდე. ბავშვობაში ალერგიის გამო სამხრეთში ხშირად დავყავდი მშობლებს. გაგრაში, ერთ-ერთ ქართულ სანატორიუმში ვცხოვრობდი, სადაც ყველა კაცი თბილისის „დინამოს“ მატჩებს უყურებდა. ამ პერიოდიდან შევიცანი ფეხბურთი. მამის მსგავსად, ბავშვობაში მეც „ზენიტსა“ და „ცსკა“-ს ვქომაგობდი, თუმცა 70-იანი წლების მეორე ნახევარში დამოუკიდებელი არჩევანი გავაკეთე და თბილისის „დინამოს“ გულშემატკივარი გავხდი. მაშინ ეს გუნდი ჭკვიანურ ფეხბურთს თამაშობდა. 1978 წელს კი ჩემპიონები გახდნენ. ეს იყო ყიფიანის, გუცაევის, ჩივაძის, შენგელიას და სხვათა თაობის გუნდი. შემდეგ, ასე რომ ვთქვათ, საფეხბურთო ტრაგედია შემემთხვა: საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ „დინამოს“ და სხვა ქართული გუნდების თამაშს ვეღარ ვუყურებდი. რაღაც პერიოდის განმავლობაში ფეხბურთს აღარც ვადევნებდი თვალ-ყურს.

— კოტე მახარაძემ „დინამოს“ შეყვარებაში რაიმე როლი ითამაშა?
— დიახ, რა თქმა უნდა. ამ დრომდე ვფიქრობ, რომ კოტე მახარაძის მიერ რუსულ ენაზე წაყვანილი რეპორტაჟების მსგავსი სხვა კომენტატორებისგან არ მომისმენია და რომც მომესმინა, ალბათ, მაინც ვერ აჯობებდა მახარაძის კომენტირებას. ამ ადამიანს ყველა დროის საუკეთესო კომენტატორად მივიჩნევ. გამიმართლა და ერთხელ დიდი ხნის განმავლობაში მომიწია მასთან ურთიერთობა. ჯერ კიდევ მაქვს მისი კომენტირებით თბილისის „დინამოს“ ჩანაწერები.

— რაში მდგომარეობდა მისი ქარიზმა და უნიკალურობა?
— პირველ რიგში, ის მსახიობი იყო. ის უბრალოდ კომენტირებას არ აკეთებდა, არამედ თამაშობდა ისე, როგორც სპექტაკლში. მეორე რიგში, მას ჰქონდა რაღაც ფენომენი, რასაც ვერ ვხსნი, ძალიან ბევრ ენათმეცნიერს ვესაუბრები მასზე. რუსული ენა იქ უფრო მდიდრდება, სადაც ის მშობლიურ ენად არ ითვლება – მაგალითად, სოხუმში, ოდესაში, ბაქოში. ბევრ ქართველთან ჩამომიყალიბდა ურთიერთობა და ისინი რუსულად შესანიშნავად მეტყველებენ. მე მომწონს მათი აქცენტი, თუმცა ეს მთავარი არ არის. ყოველთვის მაოცებდა ფაქტი, როცა ადამიანებისგან, რომელთა მშობლიური ენა რუსული არ არის, მესმოდა ისეთი რუსული გამოთქმები, როგორიც მოსკოვშიც კი არასდროს გამიგია. აი, ეს არის მეორე ფაქტორი, რატომაც ასე ძალიან შემიყვარდა კოტე მახარაძის მიერ წაყვანილი რეპორტაჟები.

— კოტემ ერთ-ერთ ინტერვიუში თქვა, რომ რეპორტაჟების დროს სპეციალურად ამატებდა აქცენტს, რადგან სცენაზე მის გარეშე საუბრობდა.
— ვერ შეგეწინააღმდეგებით და ვერც დაგეთანხმებით, რადგან მისი სპექტაკლები მხოლოდ ქართულ ენაზე მაქვს ნანახი. შეიძლება მართლაც იყენებდა ასეთ ოინს. ის არამარტო საფეხბურთო, არამედ საკალათბურთო მატჩებისაც უკეთებდა კომენტირებას. რამდენადაც ვიცი, ამას კალათბურთის შემოსვლის დროსაც კი აკეთებდა.

— გიცდიათ მისგან რომელიმე ფრაზის დასესხება?
— არა, სად მე და სად ის?!

— იქნებ მაინც გეცადათ?
— არა, თუმც რამდენჯერმე მისი ფრაზის ციტირება მოვახდინე. მაგალითად, „სანამ ბურთი ჰაერშია, მოკლედ გაგაცნობთ გუნდების შემადგენლობებს“. მე ყოველთვის ვამბობ, ეს ჩემი ფრაზაა თუ კოტე მახარაძისგან ნასესხები.

ბექა დოგრაშვილი